سرویس اقتصادی : در سال‌های اخیر، «تولید ملی» به‌عنوان یک شعار کلیدی در سیاست‌گذاری صنعتی ایران مطرح شده است. بسیاری از برندهای داخلی، از لوازم خانگی گرفته تا خودرو، با تبلیغات گسترده خود را نماد خودکفایی معرفی کرده‌اند. اما تجربه اخیر تلویزیون‌های اسنوا و دوو نشان داد که در پشت این برندهای ایرانی، زنجیره‌ای از وابستگی‌های فنی و تأمین قطعات وجود دارد که در بزنگاه‌ها می‌تواند کل سیستم را مختل کند.
به گزارش سیاست گستر ، ماجرا از یک آپدیت نرم‌افزاری شروع شد، اما ریشه آن به جایی برمی‌گردد که بخش‌های کلیدی محصولات، نه در ایران، بلکه توسط شرکت‌های خارجی – در این مورد چین – طراحی و کنترل می‌شوند. این وابستگی باعث شد یک تغییر یا اختلال خارجی، مستقیماً عملکرد و اعتبار تولیدکننده داخلی را هدف قرار دهد.
این بحران، پرسش‌های جدی را درباره سیاست صنعتی ایران و کیفیت برنامه‌ریزی برای جایگزینی فناوری‌های وارداتی مطرح می‌کند. آیا واقعاً به‌موقع برای تولید بومی قطعات کلیدی آماده شده‌ایم؟ یا تنها در ظاهر و مونتاژ نهایی محصول داخلی عمل می‌کنیم؟
از سوی دیگر، واکنش شرکت‌ها و کیفیت خدمات پس از فروش نیز زیر ذره‌بین قرار گرفت. گرچه گروه انتخاب (مالک برندهای اسنوا و دوو) تلاش کرد با اعزام تکنسین و تعویض قطعات مشکل را حل کند، اما این رویکرد بیشتر یک واکنش اضطراری بود تا نتیجه برنامه‌ریزی پیشگیرانه.
بحران اخیر تلویزیون‌های اسنوا و دوو، از یک مشکل نرم‌افزاری شروع شد اما به‌سرعت ابعاد اقتصادی و صنعتی آن آشکار شد. پس از توقف تأمین قطعات کلیدی از سوی شریک چینی – ظاهراً در واکنش به تلاش ایران برای توسعه لانچر بومی – بسیاری از دستگاه‌ها از کار افتادند. مصرف‌کنندگان با اختلالات جدی روبه‌رو شدند و تماس‌های بی‌وقفه با مراکز خدمات پس از فروش، تصویر تازه‌ای از میزان وابستگی این محصولات به قطعات وارداتی ترسیم کرد.
ایران طی یک دهه گذشته واردات بسیاری از کالاهای نهایی را ممنوع کرد تا از تولید داخلی حمایت کند. اما آنچه کمتر دیده شد، وابستگی ماندگار به تأمین‌کنندگان خارجی برای قطعات و نرم‌افزارهای کلیدی بود. درست همان‌طور که در صنعت خودرو شاهد واردات موتور و گیربکس هستیم، در لوازم خانگی نیز قطعات حیاتی مانند برد اصلی، موتور یا سیستم‌عامل همچنان خارجی‌اند.
این وابستگی فقط به حوزه سخت‌افزار محدود نمی‌شود؛ حتی کنترل نرم‌افزاری دستگاه نیز می‌تواند از سوی تأمین‌کننده خارجی مختل شود. در ماجرای اخیر، کاربران ایرانی عملاً گروگان یک تصمیم فنی از سوی شریک چینی شدند. این وضعیت، نه‌تنها پرسش‌هایی درباره امنیت و استقلال فناوری ایجاد می‌کند، بلکه نشان می‌دهد «تولید ملی» بدون مالکیت کامل بر فناوری و زنجیره تأمین، مفهومی ناقص است.
با وجود تلاش گروه انتخاب برای رفع مشکل – از جمله تعویض قطعات و ارائه خدمات رایگان – زمان‌بر بودن فرآیند، سردرگمی مشتریان و نبود اطلاع‌رسانی شفاف، اعتماد عمومی را تحت‌تأثیر قرار داد. کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون برنامه‌ریزی برای تولید بومی و جایگزینی تدریجی قطعات خارجی، این نوع بحران‌ها تکرار خواهند شد.
در نهایت، این رویداد به ما یادآوری کرد که در اقتصاد جهانی امروز، استقلال صنعتی نه با مونتاژ نهایی محصول، بلکه با تسلط بر طراحی، تولید و پشتیبانی همه اجزای آن به دست می‌آید. وگرنه یک آپدیت نرم‌افزاری می‌تواند همه‌چیز را از کار بیندازد.
- نویسنده : تحریریه سیاست گستر
- منبع خبر : سیاست گستر
محسن
تاریخ : ۲۲ - مرداد - ۱۴۰۴این‌هم از تولید ملی! وقتی قطعاتش چینی باشه، معلومه با یک آپدیت همه‌چیز قفل میشه
همایون
تاریخ : ۲۲ - مرداد - ۱۴۰۴خوبه که حداقل خدمات پس از فروش سریع عمل کرد، ولی پیشگیری خیلی مهم‌تره
سارا
تاریخ : ۲۲ - مرداد - ۱۴۰۴مونتاژ رو به اسم تولید جا زدن، نتیجه‌اش همین بحران‌هاست
مهسا
تاریخ : ۲۲ - مرداد - ۱۴۰۴آیا وقتش نرسیده واقعا قطعات اصلی رو خودمون بسازیم؟
حسین
تاریخ : ۲۲ - مرداد - ۱۴۰۴این بحران ثابت کرد استقلال فناوری فقط شعار نیست، یک ضرورت جدیه