سرویس سیاسی : بحث بر سر بودجههای نهادهای فرهنگی و مذهبی بار دیگر به صدر اخبار آمده است.
به گزارش سیاست گستر ، رئیسجمهور بر ناکارآمدی این هزینهها تأکید دارد و محمد مهاجری، فعال اصولگرا، در واکنش به آن راهکارهایی برای کوچکسازی دولت و کاهش هزینهها ارائه کرده است.
اما آیا این نگاه تحلیلی میتواند نسخهای عملی برای اقتصاد بحرانزده ایران باشد؟
چالش توزیع بودجه در ایران تنها یک مسئله اقتصادی نیست؛ بلکه از منظر اجتماعی و سیاسی نیز ریشهدار است.
هر بار که بحث درباره منابع مالی نهادهای فرهنگی و مذهبی داغ میشود، پای نقدهای گستردهتری به ساختار دولت و دیوانسالاری پیچیده کشور به میان میآید. آنچه این روزها اهمیت دارد، نه فقط میزان بودجه تخصیصیافته، بلکه اثربخشی و کارآمدی آن است.
از نگاه کارشناسان اقتصادی، منابع عمومی باید بیش از هر چیز به رفاه اجتماعی و زیرساختهای اساسی اختصاص یابد. با این حال، سهم بالای برخی نهادهای کماثر یا غیرپاسخگو، در افکار عمومی نوعی بیاعتمادی نسبت به مدیریت منابع ایجاد کرده است.
این وضعیت، زمینۀ حملههای سیاسی و جناحی را هم فراهم میکند؛ چرا که بودجه در ایران تنها یک عدد در جدول نیست، بلکه ابزار قدرت و نفوذ است.
با وجود این، ادغام یا حذف وزارتخانهها و سازمانها که مهاجری بر آن تأکید دارد، بیش از آنکه راهکاری ساده باشد، به یک معادله پیچیده سیاسی ، حقوقی بدل شده است.
تجربه کشورهای دیگر نشان داده که کوچکسازی دولت اگر بدون برنامهریزی و بازتعریف دقیق مأموریتها باشد، نه تنها موجب صرفهجویی نمیشود، بلکه هزینههای جدیدی هم تحمیل میکند.
از سوی دیگر، ادعای رئیسجمهور مبنی بر ناکارآمدی بودجههای فرهنگی و مذهبی، تا حد زیادی بازتاب مطالبه عمومی است.
بسیاری از مردم، در شرایط سخت معیشتی، تخصیص میلیاردها تومان به این نهادها را نوعی بیعدالتی میدانند. اما باید پرسید آیا حذف یا کاهش این بودجهها به تنهایی میتواند مشکل معیشت را حل کند؟ یا اینکه نیازمند اصلاحات ساختاری گستردهتر در نظام بودجهریزی هستیم؟
نکته مهم این است که بودجه در ایران گرفتار “تعدد مراکز قدرت” شده است؛ نهادهایی که هر یک سهم خود را طلب میکنند و مقاومت شدیدی در برابر کاهش اعتبارات دارند.
در چنین فضایی، پیشنهادهایی مانند ادغام وزارتخانهها یا واگذاری وظایف به بخش خصوصی، در بهترین حالت آرمانگرایانه و در بدترین حالت غیرعملی جلوه میکند.
محمد مهاجری، روزنامهنگار و فعال اصولگرا، در یادداشتی به سخنان اخیر رئیسجمهور درباره بودجه نهادهای فرهنگی مذهبی واکنش نشان داده است. او در حالی با اصل این انتقاد موافق است که معتقد است صرفاً تمرکز بر بودجههای خارج از دولت کافی نیست و باید ساختار درونی دولت هم اصلاح شود.
مهاجری پیشنهاد داده که بسیاری از وزارتخانهها و معاونتها با یکدیگر ادغام شوند؛ از جمله معاونتهای فرهنگی و سینمایی وزارت ارشاد، وزارت میراث فرهنگی با وزارت ارشاد، یا حتی وزارتخانههای نفت و نیرو در قالب یک «وزارت انرژی». او پا را فراتر گذاشته و تغییرات بنیادین در قانون اساسی برای ادغام وزارت کشور و اطلاعات را نیز مطرح کرده است.
او همچنین سازمانهایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی، شورای هماهنگی تبلیغات و ستاد امر به معروف و نهی از منکر را نمونههایی دانسته که در صورت ادغام و کوچکسازی میتوانند کارآمدتر شوند و بار مالی کمتری بر دوش دولت بگذارند.
با این حال، مهاجری نیز به یک تناقض اساسی اشاره میکند: گستردگی بیرویه دیوانسالاری و تبدیل برخی دستگاهها به حیاط خلوتهای سیاسی . به گفته او، در مواردی حتی اگر کارکنان یک سازمان بدون حضور در محل کار حقوق بگیرند، برای دولت مقرون به صرفهتر خواهد بود تا ادامه فعالیت آن دستگاه.
- نویسنده : نیما مجتبایی
- منبع خبر : سیاست گستر
ساره
تاریخ : ۵ - شهریور - ۱۴۰۴این بودجهها سالهاست هیچ خروجی ملموسی نداشتن، حرف رئیسجمهور درسته
جلال
تاریخ : ۵ - شهریور - ۱۴۰۴ادغام وزارتخونهها ایده خوبیه ولی بعیده تو ایران عملی بشه
عباس
تاریخ : ۵ - شهریور - ۱۴۰۴مهاجری بیشتر دنبال مانور سیاسیه تا راهکار اقتصادی
باران
تاریخ : ۵ - شهریور - ۱۴۰۴حذف وزارت ورزش؟! پس تکلیف ورزشکارها چی میشه؟
کیوان
تاریخ : ۵ - شهریور - ۱۴۰۴بودجه فرهنگی لازمه، اما باید شفاف باشه نه اینکه دست گروههای خاص بمونه
محمدمهدی
تاریخ : ۵ - شهریور - ۱۴۰۴مشکل اصلی نبود نظارته، نه فقط تعدد وزارتخونهها